بررسی اثرات فرصت های نابرابر بر اقوام ایران

در طول تاریخ، امپراتوریهای بزرگ همواره دربگیرنده اقوام و نژادهای گوناگون بوده اند، امروزه هم کشورهایی که دارای پیشینه امپراتوری هستند، دارای ترکیب قومی و نژادی بیشتری می باشند. ایران یک کشور چند ملیتی است که در قانون اساسی آن نیز به این امر تصریح شده است. درجوامع چند قومی مردم سعی دارند خود را از طریق گروه قومی خویش، یعنی مشخصه بارز نظم اجتماعی مطرح سازند. خشونت در چنین جوامعی می تواند فوران کند، بویژه هنگامی که نابرابری فاحشی در بین گروه های قومی و یا تبعیض علیه یک یا چند گروه قومی وجود داشته باشد و تبعیض موجود از طریق سیاست عمومی تشدید گردد. عدم توازن در فرصت ها میان قوم مسلط و سایر اقوام ایرانی غیر فارس، ناشی از نابرابری قومی است. نابرابری های بین اقوام که گاهی شکل فاحشی به خود می گیرند، عرصه های مختلف فرهنگی، مذهبی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی را شامل می شوند که همواره باز تولید شده اند. نابرابری میان قوم مسلط و سایر اقوام ایران اساساً نابرابری در فرصت هاست و در نتیجه هرگونه برابری میان آنها باید در حقوق و فرصت ها باشد. با توجه به رهیافت فوق، این تحقیق با در نظر گرفتن ارتباط مستقیم بین نابرابری در فرصت ها و تعمیق شکاف های بین قومی و افزایش اعتراضات و نارضایتی ها، به بررسی فرصت های داده شده از سوی دولت به اقوام پرداخته است. روش تحقیق توصیفی_ تحلیلی می باشد و برای بررسی وجود نابرابری از 51 شاخص اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، آموزشی، مسکن و کالبدی، زیربنایی، بهداشتی و ... به عنوان فرصت، که از مرکز آمار تهیه شده است، استفاده شده و نشان می دهد؛ در بین13 استان که به لحاظ قومی مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته اند، استان اصفهان بیشترین فرصت و استان سیستان و بلوچستان کمترین فرصت را کسب نموده اند. سپس با اطمینان از وجود نابرابری درفرصت ها، اثرات فرصتهای نابرابر را در چهار مقطع زمانی؛ مشروطه تا رضاخان، رضاخان تا محمدرضا، محمدرضا تا انقلاب اسلامی و انقلاب اسلامی به بعد را در میان اقوام بررسی نموده و اینگونه برداشت نموده شد که: فرصت های نابرابر موجب افزایش شکاف های بین قومی ونابرابری و تعارضات و اختلافات بین قومی می شود که منجر به خواسته ها و مطالبات، اعتراضات به وضع موجود، تشکیل احزاب مخالف، درگیری ها، آشوب، اقدامات مسلحانه و تروریستی، تمایلات خودمختاری طلبانه و جدایی طلبانه، از بین رفتن آرامش و امنیت و... می شود.